Koncentraty spożywcze - co o nich wiemy?

Koncentraty spożywcze to skondensowane produkty spożywcze, charakteryzujące się bardzo małą zawartością wody. Powstają z różnego rodzaju surowców, które poddaje się procesom technologicznym mającym na celu ich wysuszenie i zagęszczenie, czyli innymi słowy zmniejszenie ich objętości przy jednoczesnym zachowaniu pierwotnie trwałego smaku. Surowcem do produkcji koncentratów spożywczych może być zarówno żywność nieprzetworzona (np. zioła, owoce, warzywa) jak i gotowy produkt (zupy, sosy, napoje).

Koncentrat spożywczy może być sprzedawany jako gotowa żywność, dopuszczona do bezpośredniej konsumpcji przez konsumenta, ale może także pełnić rolę dodatku do żywności na poziomie jej wytwarzania. W przetwórstwie spożywczym jest dodawany do żywności w celu nadania jej pożądanych walorów smakowo-zapachowych. Koncentraty spożywcze są z powodzeniem stosowane jako półprodukt m.in. w przemyśle mleczarskim, piekarskim czy owocowo-warzywnym.

Rodzaje koncentratów spożywczych ze względu na pochodzenie

Podział koncentratów spożywczych jest dość skomplikowany ze względu na to, iż mogą być one wytwarzane z szerokiej gamy surowców. Udało się je jednak podzielić na pewne grupy. I tak ze względu na rodzaj surowca, który został użyty do produkcji, wyróżniamy:

• koncentraty uzyskiwane z nieprzetworzonych surowców zwierzęcych i roślinnych (np. ziarna zbóż, owoce, jaja, ryby, jagody, warzywa)
• koncentraty uzyskiwane z półproduktów i produktów gotowych (np. masło, mleko, zupy, sosy)
• koncentraty uzyskiwane z surowców niekonwencjonalnych (takie jak np. drożdże piwowarskie)

Jak wygląda produkcja?

Technologia produkcji koncentratów spożywczych jest bardzo zróżnicowana. Jest to związane przede wszystkim z bardzo szeroką gamą surowców, których używa się do tworzenia koncentratu. Nie bez znaczenia jest też ostateczna forma tworzonego produktu. Inaczej będą produkowane koncentraty sypkie, inaczej zaś koncentraty, które zostaną zamknięte w postaci płynnej.

Produkcja koncentratów dań gotowych może polegać zarówno na zmieszaniu odwodnionych składników tworzących danie, jak i na odwodnieniu już przygotowanych, gotowych potraw.
Produkcja hydrolizatów, odżywek czy dietetycznych środków spożywczych jest procesem znacznie bardziej zaawansowanym technologicznie. Zanim surowiec stanie się ostatecznym dodatkiem do żywności bądź gotowym produktem spożywczym, musi przejść wiele przemian fizykochemicznych. Nierzadko są to procesy skomplikowane, wymagające nowoczesnych technik, a także ogromnego zapasu wiedzy osoby projektującej ostateczny skład koncentratu.

Produkcja koncentratów spożywczych przeprowadzana jest w specjalnych przedsiębiorstwach

Produkcja koncentratów spożywczych na szeroką skalę jest przeprowadzana w przedsiębiorstwach, posiadających odpowiednie laboratoria i parki maszynowe. Związane jest to z pewnością ze specyficznością procesów, które prowadzą do stworzenia koncentratu o odpowiednich walorach jakościowych. Nie bez znaczenia są tu też normy, jakie przedsiębiorca musi spełnić aby dany koncentrat został dopuszczony do obrotu. Szczególnie, jeśli chodzi o koncentraty witaminowe, białkowe czy te przeznaczone do produkcji żywności dla niemowląt i dzieci. Jednak równocześnie ta gałąź przemysłu cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Jest też wciąż udoskonalana pod względem zarówno opłacalności produkcji, jak również jakości produktów końcowych.

Klasyfikacja koncentratów spożywczych

Koncentraty można podzielić opierając się na rodzaju surowca, sposobie produkcji oraz końcowym przeznaczeniu koncentratu. Na tej podstawie możemy je sklasyfikować w następujący sposób:

• koncentraty obiadowe: zup i dań drugich
• koncentraty sosów
• przyprawy do zup i potraw
• koncentraty deserów
• dodatki do ciast
• koncentraty białkowe, hydrolaty i izolaty białkowe
• koncentraty napojów
• koncentraty kawy i produktów zbożowych
• koncentraty witaminowe i odżywki

Oczywiście wszystkie te koncentraty mogą różnić się formą, w jakiej ostatecznie zostaną wprowadzone na rynek. Mogą mieć postać sypką, płynną, półpłynną czy też mieć postać kostek. Niezależnie jednak od tego, wszystkie mają za zadanie wzbogacać smak naszych potraw lub też mogą stać się gotowym posiłkiem, który nie będzie wymagał długiego gotowania. Z pewnością są one niezastąpione w produkcji żywności, ponieważ znacznie obniżają koszty jej produkcji, a także nadają jej wspaniałych walorów smakowych.